Cornus mas - Dereń jadalny, D.właściwy - Gele kornoelje

                                        Dereń właściwy, to  krzew ozdobny, który ma od dwóch do sześciu metrów wysokości. Ze względu na te wyższe egzemplarze, czasami możemy spotkać się z określaniem go jako drzewo.Występuje głównie w południowej i w środkowej Europie. 
                                        Wyjątkowość tej kwitnącej rośliny polega na tym, że pośród szarości przedwiośnia, to właśnie ona jako jedna z pierwszych, zaczyna zdobić świat słonecznymi kwiatostanami. Żółte baldachy pojawiają się nawet dużo wcześniej przed zieloną ozdobą tego krzewu, liśćmi. 

Cornelian cherry

Cornus mas - Dereń jadalny, D.właściwy - Gele kornoelje

 Pod koniec lata z derenia jadalnego zaczynają się zwieszać jasnoczerwone owoce (pierwsze owocowanie w trzecim lub w czwartym roku) - bomba witaminowa dla ptaków, a także dla nas ludzi. Owoce derenia mają różnorodne zastosowanie. W przemyśle spożywczym (cukierki, czekolady, marmolady, galaretki, kawy smakowe, olej, wina ), w ziołolecznictwie i przemyśle
farmaceutycznym (herbatki; wywary; suplementy diety; składnik tabletek wspomagających: naprawę błony śluzowej żołądka, oczyszczenie układu pokarmowego ze złogów tablicy Mendelejewa, dostarczenie witaminy C, która dostarcza witalność, energię ).

Z owoców derenia jadalnego możemy przyrządzać świeże kompoty,soki, dżemy. Warto także wspomnieć o możliwości przygotowania, moim zdaniem,  jednej z najsmaczniejszych nalewek - dereniówki. Susz z liści tej rośliny, idealny na herbatki ziołowe.

                                                  

Cornus mas - Dereń jadalny, D.właściwy - Gele kornoelje

  Miło jest mieć tę słoneczną, wiosenną piękność w ogrodzie. Dereń właściwy lubi przepuszczalną, lekko wilgotną glebę, gdzie słoneczne lub ewentualnie, półcieniste miejsce.Osłonięte przed silnymi wiatrami.  Rośnie również w glebach o odczynie zasadowym, ale najkorzystniej, gdy będą neutralne lub lekko kwaśne. Gdy sadzonkę wkładamy do dołka,możemy ją zasypać ziemią zmieszaną z kwaśnym torfem. A potem, delikatnie usypywać wokół rośliny  przed zimą, niewielki 10 centymetrowy torfowy kopczyk Osłonimy dodatkowo korzenie przed mrozem, a roślinie dostarczymy substancji odżywczych z niewyjałowionej ziemi.Ten zabieg pielęgnacyjny dotyczy jedno-, oraz dwuletniej sadzonki.
                                     Ta miododajna roślina, widowiskowo prezentuje się nasadzana pojedynczo, a także w grupach, tworząc słoneczny żywopłot. Kwitnie od końca lutego nawet do końca kwietnia. Przy formowanym żywopłocie, dobrze znosi cięcie pod koniec zimy, albo z początkiem lata, jednak, co logiczne, zabieg ten bardzo osłabia jego owocowanie.
Podstawa pielęgnacji, to nie pozostawiać rośliny samej sobie. Choć wyczytać można wiele informacji, że sztukę przetrwania dereń opanował niemal do perfekcji, pomyślmy, czy chcemy we własnym ogrodzie roślinę, która przetrwała, czy taką , która pięknie kwitnie i jesienią daje nam pożywne owoce. Aby mieć zdrowy, dekoracyjnie prezentujący się krzew, podczas suszy warto polewać; sadząc, dać mu odpowiednią przestrzeń do życia i dostęp do słońca (w cieniu będzie słabo kwitł, a co za tym idzie, będzie miał niewiele owoców). 

                                        Dereń jadalny, jest w pełni mrozoodporny, znosi spadki temperatury poniżej -30°C. Jego kwiatom nie szkodzą przymrozki, co jest ogromną zaletą ze względu na wczesny termin kwitnienia. 
                                                                                          

Cornus mas - Dereń jadalny, D.właściwy - Gele kornoelje
     (VIII)

                               Dereń właściwy, w sprzyjających warunkach może dożyć sędziwej starości - nawet powyżej 150 lat ( w odniesieniu do ludzkiego 'licznika' ). Powszechnie wiadomo, że nowe egzemplarze możemy pozyskać z nasion. Ale to nie jest jedyna droga. Jeśli posiadamy w naszym ogrodzie ten krzew, najprościej, zróbmy odkłady ( część odgiętego pędu, bliżej strony rośliny macierzystej,  przysypmy ziemią). Niektórzy ogrodnicy stosują także technikę rozmnażania poprzez pobieranie sadzonek zielonych, ale nie należy ona do bardzo popularnych.
                            Nowy egzemplarz  w 100% procentach nie powtórzy cech rośliny macierzystej (inny kształt, różna ilość owoców), ale posadzony na stałym, korzystnym dla niego miejscu, na pewno da nam wiele powodów do zadowolenia.

                                           Nie prowadząc rośliny jako żywopłot,  nie powinniśmy zbyt ingerować w to, jak kształtuje się ten krzew. Jego naturalny pokrój, jest wystarczająco dekoracyjny. Przy dereniu właściwym, letnie przycięcie, pozbycie się połamanych lub takich gałązek, które nie mają liści i owoców, to zupełnie wystarczający zabieg.
                          Przy niewielkim nakładzie pracy, możemy mieć w ogrodzie piękny ozdobny krzew. Jego kwitnięcie przedwiośniem, od razu kieruje myśli, że już wkrótce wiosna.

Cornus mas - Dereń jadalny, D.właściwy - Gele kornoelje

W książce ,„Umiejętność lasowa”

                                

Cornus mas - Dereń jadalny, D.właściwy - Gele kornoelje

Cornus mas - Dereń jadalny, D.właściwy - Gele kornoelje
     (I)

                     

Cornus mas - Dereń jadalny, D.właściwy - Gele kornoelje

                                      

Cornus mas - Dereń jadalny, D.właściwy - Gele kornoelje

Cornus mas - Dereń jadalny, D.właściwy - Gele kornoelje

Cornus mas - Dereń jadalny, D.właściwy - Gele kornoelje

Cornus mas - Dereń jadalny, D.właściwy - Gele kornoelje
     (VIII)

Cornus mas - Dereń jadalny, D.właściwy - Gele kornoelje
     (VIII)

Cornus mas - Dereń jadalny, D.właściwy - Gele kornoelje
     (VIII)

Cornus mas - Dereń jadalny, D.właściwy - Gele kornoelje
     (VIII)

Cornus mas - Dereń jadalny, D.właściwy - Gele kornoelje
     (VIII)

Cornus mas - Dereń jadalny, D.właściwy - Gele kornoelje
     (VIII)

Cornus mas - Dereń jadalny, D.właściwy - Gele kornoelje
    

 

 

 

 

Cornus mas - Dereń jadalny, D.właściwy - Gele kornoelje

 

 

Cornus - Dereń (gatunki) - Kornoelje ( soorten)  ( foto )

Przypisy:
Książka ze zbiorów prywatnych ,„Umiejętność lasowa” tom I
 – wydawnictwo Ruthenus, Krosno. 2005 rok. Str. 158, 159.
https://en.wikipedia.org/wiki/Cornus_mas
https://pl.wikipedia.org/wiki/Dere%C5%84_jadalny
https://nl.wikipedia.org/wiki/Gele_kornoelje
Licencja: [CC-BY-SA 3.0 Deed]