piątek, 25 sierpnia 2017

Fragaria moschata - Poziomka wysoka - Grote bosaardbei

                                      Poziomka wysoka, to obietnica przyjemności smaku. Kto raz spróbował tych smacznych owoców, na pewno przemyśli opcję zaproszenia ich do swego ogrodu. Nie potrzebujemy wielkiego areału, nawet warzywniaka, ot po prostu wyznaczamy niewielki zakątek w naszej zielonej przestrzeni i posiłkując się kilkoma egzemplarzami posadzonymi wiosną, już tego samego sezonu oczekujemy czerwonokrwistych smakołyków.

                                                                   Musk strawberry
Fragaria moschata - Poziomka wysoka - Grote bosaardbei

                         W środowisku naturalnym, poziomka rośnie na obrzeżach lasów,a także w ich otwartych przestrzeniach (na polanach). W Polsce jest rzadziej spotykana 'w naturze', niż poziomka pospolita. Odmiany uprawne, pod pewnymi względami korzystniej będą dla nas 'pracowały'. Wyższa
mrozoodporność, większe owoce, większa odporność na choroby. I smak, całkiem ,całkiem bliski temu, który  pamiętamy z dzieciństwa.
                        Już przed czasami średniowiecznymi doceniano walory tej rośliny. Nie tylko wykorzystywano ją w przygotowywaniu deserów,czy jako jeden ze składników owocowych sałatek, ale także we wspomaganiu przy leczeniu krwawiących dziąseł, czy zatrzymaniu biegunki.
                        Do historii także przeszedł dzbanek poziomek i malin, które zbierała Balladyna, (wysoką, czy pospolitą?), my jednak skupiamy się na jak najsmaczniejszych i najprzyjemniejszych aspektach uprawy poziomki pospolitej.

Fragaria moschata - Poziomka wysoka - Grote bosaardbei
 
                        Do gruntu wsadzamy roślinę, wiedząc, że nie ma już zagrożenia wiosennych przymrozków. Miejsce powinno delikatnie zacienione. Na pewno nie takie, które jest na wystawie narażonej na długie, bezpośrednie działanie promieni słonecznych. Grunt wcześniej przygotujmy, to znaczy zadbajmy o drenaż i o wzbogacenie substancjami organicznymi (np., krowiakiem). Odległość sadzonki od sadzonki, to 25-30 centymetrów. Od razu pomyślmy o ściółkowaniu. Po pierwsze, odejdzie nam z głowy większa część plewienia, po drugie w chłodne dni to będzie kurteczka, dzięki której roślina nie odczuje tak mocno zmiany temperatur; a po trzecie gospodarka wodna pod większą kontrolą.
 Skorzystajmy ze słomy żytniej lub pszennej. Możemy także zastosować bardziej 'nowoczesne' metody; wyłożenie drobną siateczką, czy folią polietylenową, dostosowaną do tego, aby izolować  ciepło i równomiernie gospodarować polityką nawadniania.
                      Przepuszczalna, zasobna, albo średnio zasobna ziemia, najkorzystniej o odczynie kwaśnym, ostatecznie neutralnym. Przy nawożeniu środkami do roślin jadalnych, unikajmy azotu. Poziomka jest wodnista, więc niewskazana dawka azotu szybko doprowadzi do procesów gnilnych.
Nawozimy od połowy maja, do połowy sierpnia, według wskazówek na etykiecie. Podłożenie nie powinno być za suche, ani za mokre.W czasie suszy nie zapominajmy o podlewaniu.
                  

Fragaria moschata - Poziomka wysoka - Grote bosaardbei
 
                                          Przed zimą, zadbajmy, aby uprzątnąć część opadniętych  liści ( w innym wypadku narażamy nasze rośliny na choroby grzybiczne). Ścinamy liście jesienią tylko i wyłącznie wtedy, jak zauważymy, że nasze rośliny chorują. Choć, najlepiej byłoby te zlikwidować i z nowych sadzonek następnej wiosny założyć mała plantację w innym miejscu.
Możemy poziomkowe 'krzaczki' delikatnie obsypać ziemią, czy dodatkową warstwą ściółki (ściółkujemy wiosną, albo jesienią, gdy ziemia jest odpowiednio wilgotna).
Gdy bezśnieżna zima, w słoneczne dni bez przymrozków podlewamy wodą o temperaturze pokojowej; nieduże ilości.
                                       Na wiosnę troszkę  rozgarniamy ściółkę, ziemię. Usuwamy przemarznięte części, plewimy. Odziomkowe, trójdzielne soczyście zielone liście zaczynają przybierać w sile; przy optymalnych warunkach od połowy maja do końca czerwca rozkwitają pięciokrotne białe, albo bladoróżowe kwiaty, a po ich przekwitnięciu zawiązują się owoce. Aromatyczne, zaokrąglające się, smaczne pozorne owoce, przechodzą z jasnej zieleni w wyrazistą, smakowitą czerwień. Nic tylko zaczynać letnie 'poziomkowe żniwa'.
                                  Po kilku sezonach tego pysznego szczęścia (czterech, pięciu), warto uprawę przenieść w inną część ogrodu. Pomimo naszych zabiegów z nawożeniem, ściółkowaniem, ziemia się wyjaławia. Więc warto tej bylinie udostępnić nowe pole do popisu.

Fragaria moschata - Poziomka wysoka - Grote bosaardbei
 
                          Przy zapyleniu towarzyszą skrzydlaci przyjaciele. W przetrwaniu, przede wszystkim tych dzikich poziomek pospolitych, znaczącą rolę odgrywa obcosiewność ( endochoria). Leśne zwierzątka po pysznym poziomkowym menu, stają się nieświadomymi bagażowymi nasionek, które podbiją nowe leśne terytoria.  Poziomki i nas nie kuszą bez przyczyny, w kolorze i w smaku sprzedają nam swoje nasionka do dalszej podróży.
                          Poziom uprawy tej rośliny nie należy do trudnych. Jednak nie lekceważmy podstawowych zasad pielęgnacji. Od nich bowiem zaczyna się zdrowy i pełny rozwój w poziomkowym, ogrodowym królestwie. Z wiosennego wysiewu ,najpierw do inspektu, może w pierwszym roku nie będzie tak spektakularnego owocowania jak byśmy sobie tego życzyli, sadzonki powinny już w pierwszym roku stanąć na wysokości zadania.
Więc dziś już  pomyślmy, w którym zakątku ogrodu, a może na balkonie, znajdzie się miejsce dla tych smakowitości.

Fragaria moschata - Poziomka wysoka - Grote bosaardbei



Przypisy:
Licencja: [CC-BY-SA 3.0 Deed]
https://en.wikipedia.org/wiki/Musk_strawberry
https://pl.wikipedia.org/wiki/Poziomka_wysoka
https://nl.wikipedia.org/wiki/Grote_bosaardbei

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz