czwartek, 5 października 2017

Prunus padus - Czeremcha zwyczajna - Gewone vogelkers


                                           Czeremcha zwyczajna, można ją spotkać w formie drzewa lub krzewu.
W Europie jest rośliną powszechnie spotykaną. Niskie egzemplarze mają około 3 metrów, a najwyższe około 18 metrów wysokości. Poprzez nie usuwanie  pędów odroślowych, często zamiast drzew, w stanie dzikim wyrastają krzewy.  Spożywanie owoców wskazane wyłącznie dla ptaków, a w temacie wiosennych kwiatów, tylu ilu zwolenników ich zapachu, tyluż i przeciwników.
                                           Bird cherry.eng
Prunus padus - Czeremcha zwyczajna - Gewone vogelkers


                                           Zgłębiać wiedzę o tej roślinie,  możemy odszukując ją, pod wieloma nazwami: smrodynia, czeremcha pospolita, śliwa kocierpka, trzemucha, czeremcha zwyczajna. Kwiaty, kora, roztarte liście - każda z tych części wydziela niekoniecznie przyjemny zapach (dla niektórych przypomina odrzucająca woń stęchniętych migdałów), a inni chcieliby mieć takie perfumy.
                                          Urody jednak czeremsze zwyczajnej, odmówić nie można. Oczarowała
niejedną osobę, a w tym poetów i pisarzy, którzy na kartach swych dzieł próbowali opisać jej piękno. Szczególnie wiosną, gdy powyżej ciemnobrązowych gałęzi na najmłodszych (często czerwonawych) pędach, zaczynają rozwijać się kwiatostany. Po 'ciepłej' zimie, pierwsze białe dekoracje mogą zacząć pojawiać się już pod koniec kwietnia i proces ten trwa do początku czerwca. Co interesujące, kwiaty, pojawiać się zaczynają prawie na równi z liśćmi.

Pojedynczy kwiat nie ma więcej niż półtora centymetra, jest pięciopłatkowy, biały. Jedno grono zawiera kilkadziesiąt drobnych kwiatuszków. W fazie rozwijania kwietnych pąków rośnie pionowo, potem delikatnie skłania się, ulegając obciążeniu białego wiosennego puchu.




Prunus padus - Czeremcha zwyczajna - Gewone vogelkers



                                    Liście, tylko delikatnie połyskujące, wiosną jaśniejsze, latem przechodzą w głęboką zieleń. Od 5 do 10 centymetrów długości. Epileptyczne, szpiczaści zakończone. Najczęściej posiadają 12 par nerwów, ale może ich być od 8 do 14 na jednym liściu.  Na zimę liście opadają, wcześniej subtelnie przebarwiając.
                                    Na miejscu przekwitniętych kwiatów, zaczynają się tworzyć owocki. Nie są jadalne dla ludzi. Za to skrzydlaci przyjaciele, te gorzkie niebiesko-czarne owoce uwielbiają. W niektórych wiadomościach, wyczytanych w internecie, w książkach o ziołolecznictwie, możemy wyczytać, że w dawnych czasach powszechnie stosowano mieszanki lecznicze z części czeremchy (korzenie,kora, owoce, liście, kwiaty). Współcześnie, to bardzo ryzykowne zażywać wewnętrznie czeremchowe mikstury, nasze enzymy trawienne są niedostosowane do takiej konfrontacji (szczególnie z glikozydami cyjanogennymi ). W Rosji, owocków używa się do barwienia wina, robienia nalewek i z suszonych, robienia mąki do wykorzystywania w kuchni.

Jeśli mamy w swoim otoczeniu to drzewo i poza walorami dekoracyjnymi, chcemy również coś z niego mieć dla swego zdrowia, to użyjmy jego części łącząc je z ziołami, na przykład, tworząc krem, balsam, szampon.  Albo, wykorzystując owocowy barwnik, możemy pofarbować, którąś z części garderoby.



O czeremsze w „Umiejętnościach  lasowa” , książce  napisanej w 1808 roku.



                                         Decydując się na uprawę tego drzewa, bądź krzewu; wiedzmy, że nie dla tej rośliny nie jest niezbędna zasobna gleba. Może być uboga w związki odżywcze, ale na pewno powinna być o stałej, umiarkowanej wilgotności. Korzystna jest bliskość wód podziemnych, czy kilkunastometrowa odległość od stawu, rzeczki, źródła. Odczyn pH gleby neutralny, lub średnio kwaśny.  Miejsce  delikatnie zacienione, bądź w cieniu. Nie nawozimy.
                                         Jeśli nie możemy, albo nie chcemy, aby smrodynia wyrosła na wysokie drzewo, każdego roku, po zakończeniu kwitnienia, gałązki przycinamy. Korzyść płynąca dla nas z tego zabiegu, to bogatszy, gęstszy pokrój.
                                        Poza funkcją zdobniczą, czeremcha zwyczajna w naszym otoczeniu, to pewność, że przede wszystkim w czasie kwitnienia, żadne latające nieprzyjazne owady, nie będą się trzymały w bliskości drzewa (wydziela fitoncydy). Latem,przy wejściu na werandę, na taras, warto ustawić w wazoniku kilka gałązek czeremchy, przerwać co któryś  listek i tym samym dać w naturalny sposób sygnał komarom, że nie są tam mile widziane.
                                     Kiedyś roślina leśna, której poszukiwały pogańskie kapłanki, zielarki, panny chcące się upiększyć i inni, którzy wykorzystywali dobra tego drzewa na wiele sposobów ( w kuchni, w stolarstwie, w medycynie). Dziś,z całym zapleczem historycznym, czeremcha zwyczajna, wcale nie w tak zwyczajny sposób, a w elegancki i bardzo efektowny sposób zdobi nasze ogrodowe przestrzenie.



Prunus padus - Czeremcha zwyczajna - Gewone vogelkers


 
 
 



Prunus padus - Czeremcha zwyczajna - Gewone vogelkers








Prunus padus - Czeremcha zwyczajna - Gewone vogelkers







Prunus padus - Czeremcha zwyczajna - Gewone vogelkers







Prunus padus - Czeremcha zwyczajna - Gewone vogelkers





Prunus ( soorten ) - Śliwa ( gatunki )  ( foto )





Przypisy:
Licencja: [CC-BY-SA 3.0 Deed]
https://en.wikipedia.org/wiki/Prunus_padus
https://pl.wikipedia.org/wiki/Czeremcha_zwyczajna
https://nl.wikipedia.org/wiki/Gewone_vogelkers
http://vip-colors.blogspot.nl/2017/01/prunus-soorten-sliwa-gatunki.html
Książka ze zbiorów prywatnych ,„Umiejętność lasowa” tom I
 – wydawnictwo Ruthenus, Krosno. 2005 rok. Str. 138, 139.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz