Vademecum Interesting Plants: Chamaecyparis lawsoniana - Cyprysik Lawsona

Cyprysik Lawsona, poza całorocznym zdobieniem bogatą szatą, posiada jeszcze jedną zaletę i to chwali się mu na wielki plus - otóż, jest tak wiele jego odmian i kultywarów, że na pewno, każdemu z nas coś przypadnie do gustu. I zapragniemy, aby ta roślina przyozdobiła naszą zieloną przestrzeń. Dokonać wyboru możemy pod wieloma względami: pokroju, wysokości, koloru łusek.

Roślina mateczna tego gatunku, (od której wszystko się zaczęło), pochodzi z zachodnio południowej części Ameryki Północnej. Tam, jako drzewo iglaste dorasta nawet do 75 metrów, w klimacie europejskim, osiąga jedynie 1/3 tych możliwości.

Port Orford cedar.eng

Chamaecyparis lawsoniana - Cyprysik Lawsona - Lawson Cypress

                                              Stożkowy pokrój, u dorosłego egzemplarza, mająca wiele szczytów wąska korona. Z latami też i młoda, gładka kora, nabiera ciemniejszego koloru i rogowacieje, tworząc malownicze bruzdy. Łuski krótkie, zielone, na końcach delikatnie zaostrzone. Rodzimy gatunek jest jednopienny, kwiaty męskie wyraźnie można wypatrzeć, dzięki ich czerwonemu kolorowi. Po ich przekwitnięciu, rozwijają się
szyszki - niewielkie, składające się z drewniejących łusek w kolorze brązowym. Dość długo utrzymują się na gałązkach.
                                To drzewo, należące do rodziny cyprysowatych, zostało wpisane do Czerwonej Księgi, jako gatunek zagrożony. Obecnie , w szkółkach, w internecie, w sklepach ogrodniczych- mamy ogromny wybór w zakupie odmian należących do grupy cyprysika Lawsona. Zanim jednak zdecydujemy się na zakup którejś z nich, albo już jesteśmy szczęśliwymi posiadaczami, zawsze warto więcej dowiedzieć się na temat ich uprawy.
                             Pierwszym, właściwie najistotniejszych kryterium będzie temperatura. Otóż, wiele z kultywarów, względnie odnajdzie się w strefie USDA 6, czyli do - 20°C, kolejne z dwóch grup, to jedna wrażliwsza, - 15°C i bardziej gotowa do zaprawy z mrozami, USDA 5, to jest - 28°C.

Chamaecyparis lawsoniana - Cyprysik Lawsona - Lawson Cypress

                                         Naprawdę dobrze jest się zorientować, do której z tych grup należy nasza roślina (albo ta, którą chcemy kupić). Może się zdarzyć tak, że bez tej wiedzy, pomimo naszej pielęgnacji, drzewko wypadnie. A to nigdy nie jest dla ogrodnika, działkowicza miłe (nawet dla tych z wieloletnim stażem, którzy doświadczeni latami praktyki, nauczyli się, po części, godzić z tym, że w tę pasję są także wkalkulowane straty).
Często dodatkowe ocieplanie, osłanianie, podsypywanie, nie pomoże. Czytajmy etykiety, a po sezonie,czy dwóch nie będziemy rozczarowani.
Poza pilniejszym przygotowaniem, w temacie znajomości wytrzymałości na mróz, uprawa odmian cyprysika Lawsona, nie nasuwa większych problemów.
                                      Cyprysiki tego gatunku, mają wolne tempo wzrostu. Rośliny te lubią być sadzone w miejscach słonecznych, wymagania glebowe i wilgotnościowe przeciętne. My oczywiście, chcemy jak najbardziej dogodzić naszym milusińskim, więc zapewnijmy im podłoże umiarkowanie próchniczne, o odczynie pH lekko kwaśnym. Zapewnijmy stałą, umiarkowaną wilgotność podłoża. Aby zapobiec latem nadmiernemu wyparowywaniu, warto okolicę rośliny ściółkować. Możemy użyć kawałków obrobionej kory, zrębków drewna, igliwia, trocin. Przy bezśnieżnej zimie, kołderka jak znalazł. Wracając do tematu wilgotności podłoża, nie dopuśćmy do przesuszenia bryły korzeniowej. Przesuszenie, czy przelanie, dość szybko doprowadza do tego, że zaczynają się choroby. Więc nie tylko w czas suszy, ale i w zimowe miesiące, gdy nie ma śniegu, nie ma mrozu, rozsądnie podlejmy (temperatura wody zawsze powinna być zbliżona do tej, jaka panuje w otoczeniu cyprysika). Podlewajmy dołem.
Odmiany karłowe, sadźmy w otulinie innych roślin, to najbardziej praktyczna ochrona przed mroźnymi wiatrami i zacinającym deszczem ze śniegiem.

Chamaecyparis lawsoniana - Cyprysik Lawsona - Lawson Cypress

                                                   Jeszcze jednym z zabiegów, który będziemy stosowali przy większości odmian tego cyprysika, to przycinanie. W przedwiośniu, przeprowadzamy sanitarne (usuwamy przesuszone, przemarznięte, martwe i połamane gałązki). W bezmroźny, słoneczny dzień. Cięcie formujące (nadajemy kształt, pozbywamy się zbyt wybujałych pędów, 'przycinamy' żywopłot) robimy wiosną, gdy minie już zagrożenie powrotu przymrozków. Drugie cięcie,, pod koniec lipca. Z czasem, gdy egzemplarze staną się dorosłe, będzie wystarczyło tylko jedno cięcie formujące.
      Cięcie wiosenne, czy to drugie, sprzyjają także pomnożeniu naszej gromady cyprysików Lawsona. Sadzonki zielne, dobrze się ukorzeniają, gdy zapewnimy im odpowiednią wilgotność, dostęp do światła dziennego i temperaturę nie niższą niż 14°C. Na zimę młode egzemplarze przenosimy do jasnego, chłodnego pomieszczenia, podlewamy mniej obficie, tyle, aby nie dopuścić do przesuszenia. Po minięciu wiosennych przymrozków, sadzimy do gruntu.
    Niezliczona ilość, dachówkowo zachodzących na siebie łusek, nadadzą naszemu ogrodowi egzotycznej dekoracyjności. Teraz tylko trzeba zdecydować, czy to ma być drzewo, odmiana karłowa o pokroju stożkowym, czy kulistym ... i w jakim kolorze.
Oto kilka przykładów, być może wydadzą się na tyle interesujące, że wkrótce będą je Państwo mieć u siebie.

Chamaecyparis lawsoniana - Cyprysik Lawsona - Lawson Cypress

Do odmian, które na pewno rozświetlą nasz ogród i odnajdą się w różnobarwnych kompozycjach, wpisują się:
* Cyprysik Lawsona 'Golden Wonder', pokrój stożkowaty, dorasta do 2 m, złotożółte listki.
* Cyprysik Lawsona 'Lutea', stara odmiana o pokroju kolumnowym, dorasta 2.5 m, złotożółte łuski.
* Cyprysik Lawsona 'Stewartii', pokrój stożkowy, dorasta do 3.5m, latem złotożółte łuski,
wybarwiają się na ciemniejsze, żółtozielone (gra kolorów w ogrodzie, zawsze mile widziana).
* Cyprysik Lawsona 'Ivonne', pokrój stożkowy, dorasta do 3m, cały rok złotożółte łuski.
Dachówkowe łuski w kolorze niebieskim? Dlaczego nie. Można takiego iglaka ładnie wyeksponować, gdy będzie sadzony indywidualnie, ale w niedalekiej odległości innych roślin (które będą stanowiły, raz tło podkreślające rzadko spotykany kolor,, a dwa dodatkową ochronę przed mrozem). Przykłady odmian:
* Cyprysik Lawsona 'Pembury Blue', zwarty stożkowy pokrój, dorosły egzemplarz ma od 5 nawet do 10 m wysokości, gałązki u młodych srebrzystoniebieskie, następnie niebieskawe, szaroniebieskie.
* Cyprysik Lawsona 'Columnaris', już z nazwy wiadomo, wzrost kolumnowy, dorasta do 4.5 metra, łuski szaroniebieskie.
* Cyprysik Lawsona 'Spek', krzaczasty, odmiana karłowa, łuski intensywnie ciemnoniebieskie.

Chamaecyparis lawsoniana - Cyprysik Lawsona - Lawson Cypress

                                         Kilka przykładów odmian karłowych, kulistych, o bardzo zwartej strukturze. W sam raz do niewielkich ogrodów, ogródków skalnych, miejsc, które nie mogą zaoferować dużych przestrzeni.
* Cyprysik Lawsona 'Minima Aurea', rośnie w formie karłowatego, zwartego stożka, dorasta do 120 centymetrów, łuski o słonecznym kolorze.
* Cyprysik Lawsona'Minima Glauca', pokrój kulisty,zwarty; niewysoka odmiana po 10 latach 0.5 m. Zielononiebieskie gałązki.
* Cyprysik Lawsona 'Forsteckensis', pokrój kulisty, luźniejszy, dorasta do 1m, jasnozielone,ciemniejące na zimę łuski.
Rogersii', pokrój kulisty, powolny wzrost 1.20 m, igły zielononiebieskie.

                                       I może jeszcze kilka cyprysików Lawsona, które zachwycają swoją nietuzinkowa urodą:
* Cyprysik Lawsona 'Alumii',stożkowaty pokrój, dorasta pomiędzy 2,a 3 m,zielononiebieskie łuski, doskonale nadaje się na reprezentacyjny szpaler, choć i pięknie będzie wyglądał jako soliter.
* Cyprysik Lawsona 'Wissel's Saguaro', nieregularny pokrój kolumnowy, duże prześwity pomiędzy gałązkami, łuski w kolorze zielononiebieskim, typowo do nasadzeń wyeksponowanych, indywidualnych; rarytas.
* Cyprysik Lawsona 'Fletcheri', kolumnowy pokrój, gdzie wznoszące się pędy, dorosły egzemplarz około 2 m, łuski zielononiebieskie. Przywołuje na myśl, sielski włoski krajobraz.

                                          Spory wybór, a została podana, tylko część odmian cyprysika Lawsona. W Holandii, to dość często spotykane naturalne ozdoby. W Polsce, trzeba po prostu, włożyć więcej pracy i serca w zabezpieczenie iglaka na zimę. A zdobią pięknie.

Chamaecyparis lawsoniana - Cyprysik Lawsona - Lawson Cypress
'Filip's golden tears'

Chamaecyparis lawsoniana - Cyprysik Lawsona - Lawson Cypress

Chamaecyparis lawsoniana - Cyprysik Lawsona - Lawson Cypress 'Snow White'

Chamaecyparis lawsoniana - Cyprysik Lawsona - Lawson Cypress

'Golden Wonder'

Chamaecyparis lawsoniana - Cyprysik Lawsona - Lawson Cypress

'Ellwood's Empire'

Chamaecyparis lawsoniana - Cyprysik Lawsona - Lawson Cypress

Chamaecyparis obtusa - Cyprysik japoński - Japanse Dwergcypres ( foto )

Przypisy:
Licencja: [CC-BY-SA 3.0 Deed]
https://en.wikipedia.org/wiki/Chamaecyparis_lawsoniana
https://pl.wikipedia.org/wiki/Cyprysik_Lawsona
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Chamaecyparis_lawsoniana_(Lawson_Cypress)_-_Flickr_-_S._Rae_(2).jpg?uselang=nl
Cor Verboom. Tirion. Coniferen.1995.

Vademecum Interesting Plants

piątek, 8 grudnia 2017

Chamaecyparis lawsoniana - Cyprysik Lawsona - Lawson Cypress

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

IMG

Protection